Қажетті санатағы үй жануарларын қалай алуға болады
Барлық асыл тұқымды мысықтар үш санатқа бөлінеді: шоу, брид және пет. Мысықтардың санаттары қалай анықталатынын және марғауды қалай дұрыс таңдау керектігін анықтаймыз.
Қажетті санатағы үй жануарларын қалай алуға болады
Шоу санаты
Show – ағылшын тілінен аударғанда «көрініс» деген мағынаны білдіреді. Санат атауы өзі айтып тұр. Оған көрмелерге қатысуға арналған таза тұқымнан туылған мысықтар жатады. Үй жануарларының бағасы бірнеше мың еуроға дейін болуы мүмкін.
В теории котёнок шоу-класса должен максимально соответствовать стандарту породы на протяжении всей жизни. Если дисквалифицирующие признаки появляются позже – в 3-4 месяца, то класс может быть понижен. Не стоит верить заводчикам, которые гарантируют, что фенотип кошки с возрастом не изменится. В профессиональной практике какие-либо гарантии даются только на момент продажи питомца. Если в документах указан шоу-класс, то это говорит о потенциале животного. Будет ли взрослая кошка соответствовать этому классу через несколько лет и даже месяцев предугадать заранее невозможно.
Егер үй жануары үшін керемет шоу мансап жасаймын деп жоспарласаңыз, болашақ үй жануары 9-10 айға толғаннан кейін ғана мысық асыраушыға баруыңыз керек. Осы кездерде жасырын ақаулар пайда болады, сондықтан ең жақсы марғауды таңдай аласыз.
Чем подтверждается шоу-класс в разном возрасте котёнка?
- 1, 5 месяца – документы, в которых указана принадлежность к определённому классу. При этом характеристику животному даёт заводчик.
- 3 месяца – выставочные сертификаты, выданные лицензированными экспертами.
- Старше 3-х месяцев – сертификаты участника, получившего отличные оценки по всем параметрам стандарта (финалистов выставок, призёров категории «Лучший котёнок»).
Заводчик определяет шоу-потенциал кошек на основании собственного опыта, полученного при разведении животных той же породы. При этом он может продавать котят из одного помёта по разной цене, в зависимости от того, насколько ярко выражены породные признаки.
Задача экспертов, которые оценивают 3-х месячных котят – выявление дисквалифицирующих признаков. Если никаких дефектов не обнаружено, то питомцу присуждается шоу-класс. Представителей 3-ей категории причисляют к классу «топ-шоу». Такие животные встречаются в единичном экземпляре и их клички известны всем мировым экспертам.
Брид санаты
Английское слово breed (порода) используется для обозначения класса породистых кошек. От животных шоу-класса их отличает незначительный дефект, например, неправильный окрас. Они не могут претендовать на призовые места в выставках, но берутся на племенное разведение, в том числе для получения котят шоу-класса.
Наличие незначительного дисквалифицирующего признака критично только для тех, кто готовит для котёнка шоу-карьеру. Животные брид-класса, выступая вместе с питомцами шоу-класса, соревнующимися за получение высших наград, могут дойти только до финальных этапов, где получают чемпионские титулы. Но даже этого факта достаточно, чтобы использовать их для разведения котят высших классов – шоу и топ.
Дисквалификациялық ақаулар серіктесті дұрыс таңдау арқылы жойылады. Әйгілі ұяластарынан айырмашылығы, асыл тұқымды мысықтар барлық сипаттамалары бойынша енесінен басым болатын ұрпақтар бере алады, сондықтан асыл тұқымды жануарларды өсірумен айналысатындардың бәрі брид санатының марғауын сатып алуға тырысады. Олар мұндай үй жануарларын 2,5-4 ай кезінде, тұқым әлеуетіне белгілі бір кепілдіктер болған кезде сатып алады.
Жақсы тұқымдық сипаттамалары бар жануарлар әдетте, breed-мысықтар мен pet-мысықтардан алынады, сондықтан репродуктивті деректері жақсы ұрғашы үй жануарлары ең танымал болып саналады.
Пет санаты
Домашний любимец – так переводится название pet. Породистые котята пет-класса имеют дисквалифицирующие признаки, которые заметны даже неспециалисту. Они не используются для разведения, поэтому продаются обычно без родословной. Большинство людей, которые хотят завести домашнего питомца, покупают именно таких котят. При правильном питании и хорошем уходе из них вырастают красивые, послушные и ласковые коты.
У некоторых людей, которые недостаточно детально изучили, как определяются классы кошек, складывается впечатление, что pet-питомцы – это некрасивые, плохо развитые, больные животные.
Шын мәнінде, бұл олай емес. Үй жануарларын таңдағанда, мысық асыраушыдан мысықтың қандай ақаулары бар екенін сұрағаныңыз жөн. Ол ақаулар маңызды болмауы керек, мысалы:
- түсіндегі кемшіліктер (аяқтарындағы қысқа «шұлықтар», кейбір жерлердегі түсінің аралас болуы немесе біркелкі болмауы, тұмсығындағы масканың бұрыс пішінді болуы);
- жүннің ұзындығы немесе сапасы дұрыс емес;
- құлақтардың орналасуы мен пішінінде ауытқулар бар;
- дене бітімі стандартты емес .
Көптеген мысық асыраушылар сатып алушы білмегендіктен, байқамай қалады деп болмашы ауытқулары бар марғауларды да пет санатына жатқызады. Бұл үй жануарлары көрмелерге қатыса алмайды, ал оларға «брид» санатын белгілеу автоматты түрде марғауды осындай іс-шарада жеңіске жетуге үміткер етеді. Өз беделін ойлайтын мысық асыраушылар мұндай алдауға бармайды.
Елеулі анатомиялық ақаулары бар марғаулар теориялық тұрғыдан сатуға болмайтын «брак» болып саналады, мысалы:
- тістемнің бұзылуы;
- омыртқа мен сүйектің дұрыс қалыптаспауы;
- қылилық;
- крипторхизм (жұмалағы ұмаға түспеген);
- құйрығының бүлінуі.
Аталған ақаулар, әдетте, генетикалық ауытқулармен байланысты. Жастары өскен сайын мұндай жануарларға туа біткен аурулармен қатар жүре пайда болған аурулар да қосылады, үй жануарларының организмі олармен күресе алмайды.
Егер үй жануары тым арзан бағамен сатылса, бірақ оның көрінетін кемшіліктері болмаса, мысық асыраушы сізден не жасырып тұрғанын ойлаған жөн. Дені сау асыл тұқымды үй жануарларын өсіру өте қымбат, сондықтан сатушы жануар үшін азғантай болса да ақша алып немесе марғаудың азығына ақша үнемдеп (бұл болашақта үй жануарының дамуы мен денсаулығына үлкен қиындықтар әкелуі мүмкін), елеулі генетикалық ақауды жасыруы мүмкін.
Марғаулардың барлық санаттарын зерттей отырып, үй жануарының асыл тұқымдылығын анықтайтын негізгі қағидат – оның стандарттармен салыстырғандағы қасиеттері екенін түсінуге болады. Фенотип бойынша пет санаттағы мысықтар асыл тұқымды жануарларға ұқсас, бірақ көптеген параметрлер бойынша эталонға сәйкес келмейді. Дегенмен олар шоу және брид санаттарының өкілдерінен кем емес, иелеріне бауыр басып, махаббаттарын сыйлай алады.
Марғау сатып алғанда мысық асыраушыдан қандай құжаттар талап ету керек
Марғаулардың қай санаты сізді қызықтырса да, таңдалған үй жануарлары үшін кепіл немесе ақша аудармас бұрын сатушыдан келесі ақпаратты сұраңыз:
- тәлімбақ және мысық асыраушы туралы мәліметтер;
- марғаудың куәлігі немесе тұқымы;
- ветеринарлық паспорт;
- туған енесінің тұқымының көшірмелері (егер мысық өсіру немесе шоу санат үшін сатып алсаңыз);
- енесінің көрме сертификаттарының көшірмелері;
- сату кезінде үй жануарының титулын растайтын сертификаттардың көшірмелері.
Соңғы үш тармақ тек шоу санатты марғауларға қатысты. Жалпы ереже бойынша құжаттарда марғаудың санатын көрсету қарастырылмаған. Егер куәлікте елеулі ақаулар болса, жануарды өсіру үшін пайдалануға болмайды деген белгі болуы мүмкін.
Асыл тұқымды мысықтарды жеке өзім өсіруіме бола ма?
Кейде жануарлар ақша табу көзі ретінде сатып алынатын жағдайлар да кездеседі. «Енді бастаған» мысық асыраушы марғауларды тамақтандыруға, ұстауға және вакцинация жасауға жұмсалатын қаржылық шығындардан басқа, ешқандай жағдайда бұзылмауы керек ережелердің бар екенін ескеру керек. Әйтпесе, тіпті, асыл тұқымды мысықтардан да бәсекеге қабілетсіз марғаулар туылады .
Егер қымбат асыл тұқымды мысықтарды сатып алу туралы айтатын болсақ, инфекциялар мен генетикалық ауытқуларға талдау нәтижелеріне тапсырыс беруге (ақысын келісім бойынша төлеу арқылы) болады. Есіңізде болсын, 1,5 айлық жаста мысықты асыраушы үй жануарларының санатын өзі анықтайды. Брид марғауды таңдағанда сатушы жануардың өсіруге арналғандығы туралы растау беруі керек. Мысық асыраушы мүше болып табылатын клубтың фелинологы қол қойған, үй жануарының сипаттамасы бар денсаулық туралы анықтаманы сұратқан жөн. Мұндай құжат марғаудың дені сау және елеулі брагының жоқ екеніне толық кепіл болады.
Егер куәлікте жануардың өсіруге арналмағаны көрсетілсе, мұндай үй жануарын дені сау серіктеспен жұптастыру ауыр генетикалық ауытқулары бар марғаулардың пайда болуына әкелуі мүмкін.
Егер мысық асыраушымен жасалған шартта жұптастыру тек өзінің бақылауымен ғана орындалуы керек деп жазылса, талапты орындау керек. Сатушы үй жануарыңызға серіктес таңдайды, бұл сізге сапалы марғауларды алуға мүмкіндік береді.
Мысық асыраушыларды тек сатып алушылар ғана таңдамайтынын атап өткен жөн, өз жануарларына алаңдайтын сатушылар әрқашан болашақ иесіне, әсіресе брид санатты марғауларды сатқан кезде мұқият қарайды. Өсіру үшін сізге шыдамдылық, еңбекқорлық және жануарларға айтарлықтай ақша жұмсауға дайын болу керек. Марғаулардың иесі ниетінің дұрыстығын сендіре алмаған кездейсоқ адамға үй жануарын сатпай қоюы мүмкін.
Егер шоу марғауды емес, үй жануарын сатып алсаңыз да, таңдауды саналы түрде және жауапкершілікпен жасаңыз. Қай санатқа жататынына қарамастан, кез келген марғау назар аударуды, күтімді, сапалы тамақтану мен күтіп ұстауды қажет етеді. Оған тиісті күтім жасап, тәрбие бермей, достық қарым-қатынас пен жақсы әдеп болады деп ойламаңыз. Үй жануарының табиғатын тұқым анықтайды, бірақ оның қоғамдағы мінез-құлқы көбінесе өзі тұратын үйдегі көңіл-күйге байланысты.
